Tip
Een tip of adverteren? Neem dan contact op met info@persbureau-ameland.nl.
Hoe afbreekbaar zijn de kratjes van de Feugelpôlle?
HOLLUM – De Feugelpôlle van Ameland is een ‘natuurlijke klimaatbuffer’. Om het gebiedje aan de waddenkant van Ameland ter hoogte van de Pietje Miedeweg te behouden zijn er in 2012, 2013 en 2014 verschillende maatregelen genomen waar acht organisaties bij betrokken waren, waaronder beheerder Staatsbosbeheer. In maart 2014 werden er zogenaamde kratjes tussen palen gelegd, om als fundering voor nieuwe mosselbanken te dienen. Bureau Waardenburg ontwikkelde de kratjes, gemaakt van een restproduct van de patatfabriek.
Wadlopers komen regelmatig resten van de kratjes tegen op het wad, kleine stukjes en ook grote stukken. Het maakt onderdeel uit van het zwerfafval en het ziet er alles behalve afbreekbaar uit.
Wat is het precies voor materiaal? Hoe afbreekbaar zijn die kratjes eigenlijk? Dat vroegen we aan Staatsbosbeheer. Marjan Veenendaal van SBB meldt dat de kratjes niet van plastic zijn. “Alle materialen die gebruikt zijn in het klimaatbufferproject moesten van natuurlijk afbreekbare materialen zijn en geen blijvende structuren zijn. De kratjes zijn gemaakt van aardappelzetmeel en zeker afbreekbaar." Bureau Waardenburg is de maker en ontwikkelaar van deze kratjes. Onderzoeker Tjisse van der Heide was nauw betrokken bij het mosselproject. Van der Heide: “De elementen (Biodegradable Elements for Starting Ecosystems – BESE) zijn gemaakt van ‘Solanyl’. Dit materiaal wordt geproduceerd door Rodenburg Biopolymers en bestaat uit volledig biologisch afbreekbare biopolymeren op basis van zetmeel en andere biologische ingrediënten.”
Hoe lang duurt het voor het is afgebroken? Van der Heide: “Het product is volledig biologisch afbreekbaar. De huidige elementen zijn ontworpen om circa drie tot vier jaar hun functie, structuur en sterkte te behouden. Om de mosselbanken een goede start te kunnen geven, hebben we bewust gekozen voor een materiaal dat niet te snel afbreekt. We verwachten dat het materiaal na ongeveer tien jaar is afgebroken. De exacte afbraaktijd bij deze toepassing weten we echter nog niet, en dat onderzoeken we momenteel.”
En op de vraag of het middel niet erger is dan de kwaal zegt Van der Heide: “Het materiaal is geen plastic en breekt volledig af. Of het middel erger is dan de kwaal is afhankelijk van de maatschappelijke doelstellingen en perceptie, en is natuurlijk altijd open voor discussie. Echter, in recente proeven hebben we geen problemen meer gehad met losgeslagen onderdelen. De proef op Ameland in 2014 was de allereerste test met BESE, daarbij slaagden we er nog onvoldoende in om vestiging van mosselen te krijgen. In 2015 en 2016 hebben we zowel de constructie als de natuurlijke vestiging van mossellarven op de structuur sterk verbeterd. Hierdoor valt de structuur niet meer uit elkaar zoals in de eerste proef het geval was. Met name de grote aantallen jonge mosselen ‘binden’ het geheel al na enkele maanden stevig bij elkaar.”
In het voorjaar van 2015 zijn de kratjes die in 2014 werden gelegd verwijderd. De constructie voldeed niet, de kratjes waren te lang en de platen waar de kratjes uit waren opgebouwd werden door de golfslag los geslagen. Hierdoor braken er stukken af die elders op het wad werden teruggevonden. Alle kratjes zijn verwijderd en alleen de constructie met de takken bleef liggen. Medewerkers van SBB ruimen stukken van de kratjes meteen op als ze die aantreffen.
Veenendaal: “Dat er nu helaas nog enkele stukken worden gevonden is mogelijk, omdat we nu eenmaal met een dynamisch geheel te maken hebben. Zodra wij afval maar ook stukken van de kratjes, zien liggen dan ruimen we dat. Dat hebben we onlangs in de maand november gedaan en binnenkort doen we het weer samen met de milieujutters. De laatste keer dat we geruimd hebben, hebben we geen restmateriaal van de kratjes aangetroffen. Waarom we toen de kratjes allemaal verwijderd hebben is voornamelijk dat het afbrokkelde en niet de stevige constructie had die wij dachten dat het zou hebben. Een situatie die ons ook niet past en daarom hebben we ook onze maatregelen genomen.”
Toch hebben de kratjes uiteindelijk gedaan waarvoor ze zijn gelegd. Schelpdieren waaronder mosselen hebben zich kunnen vestigen op het materiaal. Veenendaal: “De laatste fase van het klimaatbufferproject Zuidwest Ameland is altijd al betiteld als experimenteel. De kratjes zou je echt wel kunnen scharen onder een experiment. Het materiaal werkt, alleen de manier waarop en de grootte zijn wel van belang voor het niet uiteenvallen van de kratjes. Inmiddels is er ook al een ander experiment gedaan met kratjes en deze blijkt nog succesvoller te zijn. Ook deze kratjes zijn al weer weggehaald.”
Ziet een wadloper of jutter nog een stuk of stukjes van de kratjesstructuur liggen, dan kan het worden meegenomen en weggegooid.
