Ingezonden – Alternatieve veerbootroute

HOLLUM –  Ingezonden briefschrijver Lourens Bijlsma heeft een alternatief voor de veerbootroute. Om over na te denken. PA plaatst ze van harte om discussie op gang te brengen, verschillende visies op een zaak te laten zien en om zaken helder te krijgen. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van de ingezonden brief ligt bij de afzender.

Een ander alternatief voor de veerbootroute Ameland – Holwerd    

Dit alternatief al eerder voorgelegd aan Rijkswaterstaat. Tot nu toe is dit alternatief niet door Rijkswaterstaat meegenomen, omdat men niet met  harde kunstwerken zoals strekdammen wil werken (of er geen opdracht voor heeft – maar wel vreemd dat RWS vervolgens komt met lange veerbootdammen in hum alternatieven). Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat schaart zich achter de opstelling van Rijkswaterstaat. Op de afgelopen bijeenkomst voor het vervolgonderzoek bereikbaarheid Ameland op 5 juli 2023 in Ferwert heb ik dit alternatief nog eens mondeling voorgesteld tijdens de vragenronde.

Ondanks de opstelling van Rijkswaterstaat en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wil ik toch dit alternatief naar voren brengen. Onderstaand alternatief is eerder gepubliceerd in het Friesch Dagblad van 5 februari 2022, maar de omschrijving is nu enigszins aangepast.

Er moet zeer intensief gebaggerd worden in een groot deel van de veerbootroute, wil men een goede dienstregeling voor de veerboten in stand houden. Een gevolg is dat er afvaarten verminderd worden in verband met de vele baggerwerkzaamheden.

Als de huidige veerbootroute gehandhaafd blijft, zal het baggeren van de veerbootgeul een steeds terugkerende activiteit worden, zelfs bij de aangedragen verplaatsing van de veerbootgeul. In mijn beleving zou het baggeren tot een minimum beperkt kunnen worden.

Rijkswaterstaat wil zo weinig mogelijk ingrijpen in het natuurlijk systeem van de Waddenzee, maar soms kan dat niet anders. Het behoud van het eiland Griend en de stroomgeleidingsdam Pollendam bij Harlingen zijn hier positieve voorbeelden van door menselijk ingrijpen.

En kijk eens naar Duitsland. Daar is men nog veel strenger wat betreft natuur. Maar bij de Noord Duitse havenstad Norddeich had men blijkbaar dezelfde problemen als nu bij Holwerd. Vanaf de haven zijn strekdammen aan beide zijden van de vaargeul over een lengte van ± 2 km aangebracht om het probleem van dichtslibbing van de vaargeul te voorkomen. Bij de Duitse havenplaatsen Dornum, Bensersiel  en Harlesiel (veerhavens naar de Duitse waddeneilanden) hetzelfde: allemaal strekdammen aangebracht t.b.v. de bereikbaarheid/veerdiensten. 

Dit bracht mij op het idee om iets dergelijks ook als alternatief aan te dragen voor de veerbootroute. Een nieuw aan te brengen geul vlak bij de veerdam bij Holwerd (in het verlengde van de pier).  

Als men over De Waddenzee van oost naar west (of omgekeerd) vaart, loopt deze route tussen Ameland en Holwerd onder andere via de geul genaamd Zuiderspruit Ameland. Het verloop van deze geul is zodanig, dat men bij het begin van het kabel- en pijpleidinggebied maar ongeveer 3 km in het verlengde van de veerdam bij Holwerd verwijderd is. Zie bijlage.

Als alternatief voor de veerbootroute zou men vanaf hier een nieuw te maken vaargeul naar de veerdam moeten aanbrengen.

Voor de kenners die bekend zijn in dit gebied:

Mijn alternatief voor de veerbootroute loopt (vanaf Nes Ameland bekeken) over de huidige route tot aan de Zuiderspruit Ameland, maar daarna deels via de Zuider Spruit Ameland (het gedeelte van de doorgaande route over het Wad) tot aan de betonning ZS10/ZS15 bij het kabel- en pijpleidinggebied en daarna dus via de nieuw te maken vaargeul vlak langs het kabel- en pijpleidinggebied tot aan de veerbootdam bij Holwerd. Dit is een geul die over een lengte van ± 3 kilometer (gemeten op de zeekaart) dwars door de zandplaat – de Teding van Berkhoutplaat – aangebracht moet  worden. Met aan beide zijden van de geul een strekdam (zoals een Pollendam bij Harlingen) om te voorkomen dat de geul op korte termijn weer dichtslibt. Een geul die ook bij laag water en oostenwind diep genoeg is voor de veerboten en breed genoeg om elkaar ruim te passeren. En met vaste ijsbestendige lichtopstanden die de vaargeul aangeven (als bij de Pollendam bij Harlingen).

Natuurlijk is dit alternatief ook deels een rigoureuze ingreep door menselijk ingrijpen (over een lengte van ± 3 km) en de wil moet er zijn. Maar dat zullen de andere alternatieven voor de veerbootroute ook worden. Ook dan  ontkomt men niet aan rigoureuze ingrepen in het Wad, met bijbehorende geluidsoverlast en lichtvervuiling dichtbij (deels afgesloten) kwetsbare natuur- en stiltegebieden. 

Mijn alternatief is vooral bedoeld om een permanente, duurzame oplossing aan te dragen voor de dagelijkse veerdienst, met in de toekomst de vele terugkerende  baggerwerkzaamheden voor de vaargeul(en) tot een minimum te beperken. Minder verstoring in de natuur. Daarnaast is deze route ± 2 km korter dan de huidige en ook met minder bochten. Dit zal ongetwijfeld invloed hebben op de veerdiensttijden en ook op de uitstoot van de schepen. En alle huidige voorzieningen – de veerdammen en veerboten voor de veerdienst – kunnen gehandhaafd blijven. 

Mocht men hier voor kiezen, dan zou – als deze  nieuwe vaargeul eenmaal in gebruik is – het gedeelte van de huidige Veerbootroute/-geul over een lengte van ± 9 km overbodig worden. Dit gedeelte zou men dan als natuurgebied kunnen “teruggeven” door bijvoorbeeld de huidige betonning op te nemen. Er komt meer natuur voor in de plaats.

Dit alternatief is bedoeld om hier eens over na te denken, maar het is aan de politiek om hier een besluit over te nemen. 

Lourens Bijlsma

Balk