Bunkers krijgen uit Waddenfonds

HOLLUM – Het project 'Atlantikwall in het Waddengebied' krijgt € 2,8 miljoen uit het Waddenfonds voor de financiering van dit € 4,4 miljoen vergende project waarmee de komende jaren een zestal fysieke overblijfselen van de roemruchte Atlantikwall aan de vergetelheid wordt onttrokken.   

Na de Tweede Wereldoorlog stond alles in het teken van wederopbouw en was er nauwelijks aandacht voor mens, verhaal en erfgoed van die tijd. Inmiddels staat WO2 volop in de belangstelling en is de tijd rijp om ook het militair erfgoed te verduurzamen. Met de subsidie uit het waddenfonds kan het project ‘Atlantikwall in het Waddengebied’ aan de wens tegemoetkomen. 

Verleden bewaren voor de toekomst

De 5200 kilometer lange Atlantikwall is een Duitse verdedigingslinie die tussen 1942 en 1944 langs de kustlijn van Noorwegen tot aan de Spaanse grens werd gebouwd. Daarmee was het een van de omvangrijkste bouwwerken van de 20ste eeuw. Deze enorme linie van bunkers, versperringen en hindernissen kent in het Waddengebied een eigen verhaal en dynamiek. Ze had grote gevolgen voor de bewoners van de waddenkust en -eilanden. Tienduizenden werden geëvacueerd en honderden huizen gesloopt. De Atlantikwall veranderde het aanzien van steden, dorpen en landschap. Haar aanwezigheid maakt de hele kuststrook tot herinneringslandschap. 

De projectgroep gaat in het Waddengebied een gevarieerd erfgoedprogramma ontwikkelen. Bunkers en stellingen worden toegankelijk gemaakt. Laatste ooggetuigenverslagen worden vastgelegd. Toeristische erfgoedroutes worden ontwikkeld. Dit in combinatie met een digitale ontsluiting, culturele uitingen en educatieve programma’s. De eerste stappen zijn al gezet op de Friese Waddeneilanden, dankzij de honorering van bunkerherstel op de vier Friese Waddeneilanden (Waddenfonds in 2012). Nu kan de volgende stap worden gezet met een waddenbrede, integrale aanpak dat het versnipperde en verwaarloosde oorlogserfgoed verbindt. Bunkers worden hersteld tot een duurzame toeristisch recreatieve trekpleister rond een beleefbare en betekenisvolle geschiedenis; lokaal, bovenregionaal en internationaal.

Het project ‘Atlantikwall in het Waddengebied’ is door bovenregionale samenwerking tussen organisaties in de Waddenkustprovincies tot stand gekomen. Fysiek gaat het om zes plekken, verspreid over de provincies, versterkt met een overkoepelend erfgoedprogramma:

• Groningen, Fiemelbatterie bij Punt van Reide, vertegenwoordigd door Het Groninger Landschap. Hier bouwden de bezetters bunkers die ook de stad Emden verdedigden.
• Friesland, Observatiebunker in het kweldergebied NoardFryslân Bûtendyks (met aangrenzend het
• Kweldercentrum Noarderleech), vertegenwoordigd door It Fryske Gea. Hier liggen nog vliegtuigwrakken en een veldgraf van een verongelukte Duitse piloot. Het gebied werd ook gebruikt voor schietoefeningen.
• Noord-Holland, het Logementsgebouw in Den Helder, vertegenwoordigd door Ontwikkelingsmaatschappij Zeestad. Den Helder kreeg als Nederlandse marinehaven met de Rijkswerf de status van Verteidigungsbereich.
• Noord-Holland, Texel. Texel bezit sinds 1996 een luchtvaart- en oorlogsmuseum dat inzage geeft in de WOII-periode op dit eiland en de ‘Opstand der Georgiërs’.
• Gemeenten Hollands Kroon en Súdwest-Fryslân zetten in op herstel, bereikbaarheid en beleving van de kazematten en bunkers bij respectievelijk Den Oever en Kornwerderzand aan weerszijde van de Afsluitdijk.